مقاله ها
گزارش قدرت موشكي ايران ، راهبردي بازدارنده
مقدمه
تلاش براي بازدارندگي همه جانبه و افزايش توانمندي نظامي و دفاعي كشور ، بدون شك يكي از مهم‏ترين محورهاي راهبرد نظامي جمهوري اسلامي ايران براي مقابله با تهديدات است ؛ به بيان ديگر ساير محورها بر اساس بازدارندگي كه يكي از مهم‏ترين بخش‏هاي ‏‏‏راهبرد دفاعي ايران به شمار مي‏‏‏‏آيد ساماندهي و اجرا مي‏‏‏‏شوند. براي بررسي اهميت و تاريخچه بازدارندگي در راهبردهاي دفاعي ايران ، جداي از تجربه‏هاي ‏‏‏تلخ دخالت‏هاي ‏‏‏نظامي و سياسي ديگر كشورها در ايران قبل از انقلاب ، مي‏‏‏‏توان به رخداد‏هاي ‏‏‏مهمي چون تجربه هشت سال دفاع مقدس ، حملات شيميايي عراق در اين مدت و حتي قبل‏تر از آن حمله نظامي ايالات متحده آمريكا جهت آزادي گروگان‏ها اشاره كرد. با توجه به اتفاقات ذكر شده و بيان تهديدهاي مختلف از سوي ايالات متحده آمريكا و اسراييل ، از يك سو هم اهميت بازدارندگي نشان داده مي‏‏‏‏شود و از سوي ديگر ضرورت اين مهم مشخص مي‏‏‏‏گردد.
پس از انقلاب اسلامي ، تلاش‏هاي ‏‏‏مهمي از جمله تلاش براي افزايش توان دفاعي و آمادگي نيروها ، طراحي برنامه‏هاي ‏‏‏كلان براي ساخت تسليحات در داخل با توجه به اعمال تحريم‏هاي ‏‏‏گسترده و كسب آموزش‏هاي ‏‏‏حرفه‏اي و پيش‏رفته انجام گرديد ، اما به نظر مي‏‏‏‏رسد كه برنامه ريزي براي دست‏يابي به فن‏آوري موشك‏هاي ‏‏‏پيش‏رفته مهم‏ترين محور تلاش‏هاي ‏‏‏ايران در زمينه افزايش بازدارندگي دفاعي بوده است.
پر واضح است كه حمله به كشوري كه داراي فن‏آوري موشك‏هاي ‏‏‏پيش‏رفته است ، با پاسخ‏هاي ‏‏‏سريع و قاطع كشور مورد حمله قرار گرفته مواجه مي‏‏‏‏شود ، در نتيجه در صورت حمله هزينه‏هاي ‏‏‏زيادي بر كشور مهاجم تحميل خواهد شد و علاوه بر آن ترس از حملات موشكي مانعي هميشگي براي كشور مهاجم خواهد بود . به غير از اين موضوع، توانمندي موشك‏هاي ‏‏‏دوربرد در تيررس قرار دادن تمامي مراكز حياتي و اساسي دشمن از ويژگي‏هاي ‏‏‏اين نوع بازدارندگي به شمار مي‏‏‏‏رود .
بر همين اساس سرمايه گزاري‏هاي ‏‏‏عظيمي در اين زمينه در سازمان دفاعي جمهوري اسلامي ايران انجام شده است و ايران توانسته است به موشك‏هاي ‏‏‏فاتح ، تندر ، خليج فارس، شهاب‏هاي ‏‏‏1 ، 2 و 3 و موشك‏هاي ‏‏‏زلزال و قيام دست پيدا كرده است. در طول اين مدت جمهوري اسلامي ايران از يك سو با هدف نمايش توان دفاعي و بازدارندگي خود و از سوي ديگر آشكار كردن اين توانمندي در زمينه موشكي ، و بي اثر كردن تهديدات رزمايش‏هاي ‏‏‏موشكي فراواني را برگزار كرده است.
يكي از اين رزمايش‏ها ‏‏‏‏، سلسله رزمايش‏هاي ‏‏‏پيامبر اعظم است كه جهت نشان دادن توانمندي‏ها ‏‏‏‏نظامي و موشكي ترتيب داده مي‏‏‏‏شود. در اين بين براي رزمايش پيامبر اعظم 7 با توجه به زمان و ماهيت برگزاري آن، اهداف خاص ديگري علاوه بر نشان دادن توانايي‏هاي ‏‏‏موشكي مي‏‏‏‏توان متصور شد كه در ادامه به بررسي آن خواهيم پرداخت .
رزمايش موشكي پيامبر اعظم 7
از اهداف اصلي اين رزمايش مقابله با تهديدات منطقه‏اي و جهاني ، مقابله با تحريم‏هاي ‏‏‏جديد آمريكا و اروپا ، نشان دادن توانايي موشكي ايران به كشورهاي تهديد كننده و افزايش آمادگي براي حملات تلافي جويانه به پايگاه‏هاي ‏‏‏نظامي كشورهاي فرامنطقه در صورت حمله به ايران بود .
در اين رزمايش براي اولين بار از بخشي از توانايي‏هاي ‏‏‏منحصر به فرد موشكي ايران رونمايي شد، در اين رزمايش مورد هدف قرار گرفتن پايگاه‏هاي ‏‏‏شبيه سازي شده دشمن ، توسط موشك‏هاي ‏‏‏پيش‏رفته ايران براي نخستين بار اتفاق افتاد . در رزمايش‏هاي ‏‏‏گذشته ، از توانايي موشك‏هاي ‏‏‏شهاب 1، 2 و 3 ، فاتح ، تندر و خليج فارس استفاده شده بود، اما در اين رزمايش براي اولين بار از موشك‏هاي ‏‏‏پيش‏رفته زلزال و قيام كه جز آخرين دست‏آوردهاي صنايع دفاعي كشور هستند براي تخريب پايگاه‏هاي ‏‏‏نظامي كشورهاي فرامنطقه استفاده شد .
از ديگر محورهاي اين رزمايش مهم ، استفاده از موشك‏هاي ‏‏‏بالستيك رادارزن و بمب افكن‏هاي ‏‏‏بدون سرنشين بود . طراحي و ساخت موشك‏هاي ‏‏‏بالستيك رادارزن، از چندي قبل در اولويت وزارت دفاع و پشتيباني قرار گرفته است كه هم اكنون كارهاي تحقيقاتي آن به پايان رسيده است . موشك‏هاي ‏‏‏بالستيك رادارزن موشك‏هايي هستند كه با هدف مقابله با پدافند دفاعي دشمن طراحي شده‏اند . اين موشك توانايي شناسايي هرگونه تشعشعات و سيگنال‏هاي ‏‏‏راداري دشمن را داشته و با سرعتي بيش از سه برابر سرعت صوت حركت مي‏‏‏‏كند ، اين موشك سيصد كيلومتر برد دارد كه قرار است در آينده افزايش يابد .
تحليل رزمايش عظيم پيامبر اعظم 7
هدف اصلي جمهوري اسلامي ايران از سرمايه گذاري در صنعت موشكي ، منصرف كردن كشورهاي متخاصم از حمله نظامي به ايران و بالا بردن ضريب بازدارندگي و دفاعي كشور است . در اين چارچوب برگزاري رزمايش‏هاي ‏‏‏نظامي ، و بالاخص رزمايش‏هاي ‏‏‏موشكي همچون پيامبر اعظم 7 ، با هدف نشان دادن توانايي ايران در حوزه موشكي و در نتيجه افزايش بازدارندگي در مقابل تهديدات صورت گرفت. در واقع برگزاري اين رزمايش‏هاي ‏‏‏نظامي ، در چارچوب رقابت و خصومت موجود بين جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحده آمريكا و با هدف افزايش بازدارندگي در مقابل تهديدات روز افزون تجريه و تحليل مي‏‏‏‏گردد. در چارچوب گفته شده ايران توانسته است در مقابله با تهديدات آمريكا و رژيم صهيونيستي سطح بالايي از بازدارندگي را ايجاد كند و در جريان رقابت و خصومت موجود ، با درك اهميت راهبردي توان موشكي در افزايش بازدارندگي توانسته به توانايي‏هاي ‏‏‏قابل توجهي دست يابد . 
در حالي كه دور جديد تحريم‏هاي ‏‏‏جديد مالي و نفتي جمهوري اسلامي ايران به تازگي آغاز شده است ، برگزاري اين چنين رزمايش‏هايي باعث افزايش نگراني‏ها ‏‏‏‏درباره انتقال جريان نفت مي‏‏‏‏شود و به طور آشكار اين پيام را منتقل مي‏‏‏‏كند كه امنيت انرژي بدون ايران پايدار و با ثبات نخواهد بود علاوه بر اين ، يكي ديگر از اهداف اين رزمايش انتقال اين پيام به ساير كشور‏هاي ‏‏‏خاور ميانه است كه هرگونه سرمايه گذاري در عرصه پدافند موشكي از سوي كشورهاي منطقه‏اي و فرا منطقه‏اي ، نمي‏تواند توان موشكي ايران را تضعيف كند، آخرين پيامي كه از اجراي اين رزمايش دريافت مي‏‏‏‏شود اين است كه هرگونه حمله به ايران با پاسخ سريع و گسترده به پايگاه‏ها و منافع كشور مهاجم در سراسر منطقه مواجه خواهد شد.
رژيم صهيونيستي و در كنار آن ساير كشورها عربي منطقه به رهبري ايالات متحده آمريكا تصميم دارند تا مقابله با اقدامات موشكي ايران را در مقابل اين اقدامات در دستور كار خود قرار دهند.
بي اثر كردن توانايي موشكي و در نتيجه وارد كردن آسيب‏هاي ‏‏‏جدي به سطح بازدارندگي تهران هدف اصلي اين اقدامات به شمار مي‏‏‏‏رفت كه تضعيف ديپلماسي ايران به ويژه در عرصه هسته‏اي و تضعيف توانايي‏هايش براي حملات تلافي جويانه در پاسخ به حمله نظامي پيش دستانه هدف نهايي كشور‏هاي ‏‏‏متخاصم است.
اقدامات كاملاً هماهنگ رژيم صهيونيستي، ايالات متحده آمريكا و كشورهاي عربي، تماماً براي تضعيف توان موشكي و در نتيجه بازدارندگي جمهوري اسلامي ايران در اين زمينه است. به طور مثال دولت ايالات متحده آمريكا سامانه بسيار پيش‏رفته دفاع هوايي « تاد » را براي افزايش ضريب دفاع هوايي كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس، به ارزش حدود هفت ميليارد دلار به امارات متحده عربي تحويل داده است اين سامانه با نام كامل « پايانه دفاع منطقه‏اي با ارتفاع زياد »( Terminal High Altitude Area Defence ) يا (THAAD) توانايي بسيار زيادي در مقابله با حمله‏هاي ‏‏‏موشكي دارد؛ در جايي ديگر دولت آمريكا مدتي قبل براي اولين بار براي مقابله با موشك‏هاي ‏‏‏ايران در كشورهاي حاشيه خليج فارس با نصب «سامانه موشكي پاتريوت»يا(Patriot Missiles Defence System) موافقت كرد؛ و در نهايت امروز نيز اخباري از راه اندازي سپر دفاع موشكي در كشورهاي خليج فارس به گوش مي‏‏‏‏رسد علاوه بر راه اندازي اين سپر، آمريكا چند كشتي پيش‏رفته معروف به «ايجيس» كه توانايي مقابله با حملات موشكي را دارند به خليج فارس فرستاده است. اشاره به سامانه دفاع هوايي مستقر در تركيه كه بخشي از سپر دفاع موشكي ناتو در اروپاست نيز در كنار اين سامانه هوايي ضروري به نظر مي‏‏‏‏رسد، در واقع چندي پيش اين سامانه در تركيه فعال شده و قرار است ديگر بخش‏هاي ‏‏‏آن نيز كه در كشورهاي ايتاليا، اسپانيا و برخي كشورهاي اروپاي شمالي است تا سال 2018م فعال و عملياتي شوند.
در سال‏هاي ‏‏‏گذشته، ايالات متحده آمريكا با ارسال سامانه‏هاي ‏‏‏دفاع هوايي و رادارهاي فوق پيش‏رفته « ايكس – باند » به شدت به دنبال تقويت توان دفاعي رژيم صهيونيستي بوده و در واقع مهم‏ترين اقدام آمريكا در اين باره ، تلاش براي ايجاد سامانه‏اي دفاعي در رژيم صهيونيستي است كه با اين كار توانسته است توانايي اين رژيم را در مقابله با تهديدهاي موشكي بالا ببرد در همين راستا در سال 2010 ميلادي اعلام شد كه دولت آمريكا در منطقه خاورميانه با توجه به ناتواني سامانه‏هاي ‏‏‏دفاع موشكي خود، بدنبال ايجاد سامانه دفاعي جديد و كارآمد است كه قرار است در صورت افزايش كارآيي، اين سامانه در رژيم صهيونيستي نصب گردد.
با توجه به موارد و مثال‏هاي ‏‏‏گفته شده، دشمني و رقابت خاصي در عرصه نظامي در منطقه خاورميانه، به خصوص در عرصه توان موشكي و پدافند موشكي بين ايران و آمريكا مشاهده مي‏‏‏‏شود. پرواضح است كه دولت آمريكا و متحدانش در منطقه با گسترش سامانه دفاعي در جريان اين رقابت مي‏‏‏‏كوشند تا از عمق و ميزان بازدارندگي ايران بكاهند. اهداف اصلي اين امر به ترتيب تضعيف توان نظامي جمهوري اسلامي ايران، پايين آوردن قدرت چانه زني در عرصه ديپلماتيك و نهايتاً كاهش توان مقابله‏اي و تلافي جويانه در برابر حملات احتمالي مي‏‏‏‏باشد.
اما در طرف مقابل، جمهوري اسلامي ايران سعي مي‏كند تا اين تهديدات را به هر نحوي خنثي كند، به طور مثال سعي در افزايش توان موشكي خود با ايجاد خريد سامانه‏هاي ‏‏‏تدافعي است ، كه تلاش ايران براي خريد سامانه دفاع هوايي اس 300 از روسيه دقيقاً با همين هدف در اولويت‏هاي ‏‏‏اصلي جمهوري اسلامي ايران قرار گرفته است. البته بايد خاطر نشان كرد كه لغو قرار داد خريد سامانه «اس 300» از روسيه، در پي فشارهاي آمريكا و رژيم صهيونيستي، باعث شده است تا وزارت دفاع جمهوري اسلامي ايران ساخت نمونه داخلي «اس 300 » را با نام « باور 373 » در دستور كار خود قرار دهد، كه توانايي‏هاي ‏‏‏بسياري براي مقابله و مواجهه با حملات هوايي دارد و كاملاً مي‏‏‏‏تواند از لحاظ كارايي با نمونه روسي خود برابري كند.